Έδειξε μια πραγματικότητα που δυστυχώς επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές και που επιδεινώνεται. Οι κάτοικοι μεγάλων περιοχών στα Οινόφυτα, στη Θήβα, στην Βάγια, στον Ωρωπό, στο Δήλεσι, στο Χαλκούτσι, στην Αυλίδα, αλλά και στην Μεσσσαπία δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό και απειλείται καθημερινά η υγειά τους.
Παράλληλα πολύτιμα φυσικά οικοσυστήματα εξαφανίζονται από την βιομηχανική ρύπανση, συχνά τοξική, αλλά και από κακές γεωργικές πρακτικές (φυτοφάρμακα, λιπάσματα) και από ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις.
Ωστόσο το λεγόμενο δικαίωμα στο νερό καθιερώνει πλέον ένα ισχυρό νομικό δικαίωμα που προσφέρει ένα αναγνωρισμένο νομικό εργαλείο για την διεκδίκησή του.
Το πρόβλημα του νερού δεν είναι ένα ισοζύγιο «ζήτησης και προσφοράς», το οποίο λύνεται με νέα έργα !
Δεν αντιμετωπίζουμε μία χρόνια «ανεπάρκεια» νερού, ούτε αφήνουμε τα ποτάμια να «χάνονται στη θάλασσα». Το νερό είναι ένας ανανεώσιμος πόρος και υπάρχει αρκετό για όλους μας. Το πρόβλημα είναι ότι θέλουμε όλο και περισσότερο και εκεί απαιτείται μια στροφή στις καταναλωτικές μας συνήθειες και πρακτικές. Τα προβλήματα του νερού είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την κοινωνία μας, τις καταναλωτικές συνήθειες και πρότυπά μας και εν τέλει τις επιλογές μας για τον κόσμο τον οποίο θέλουμε να φτιάξουμε.
Η νέα κουλτούρα για το νερό, την οποία προωθούμε, δίνει έμφαση στις τοπικές λύσεις και στην εξοικονόμηση. Δίνει έμφαση στη συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις και σε νέα μοντέλα διαχείρισης. Δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα του νερού απομονωμένα ως ένα τεχνικό θέμα, αλλά σε συνδυασμό με ευρύτερες αναπτυξιακές επιλογές και τις οικονομικές, περιφερειακές, χωροταξικές και κοινωνικές πολιτικές, οι οποίες τις καθορίζουν.
Από το 2000, η Ελλάδα μαζί με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλείται να εφαρμόσει την Ευρωπαϊκή Οδηγία για το νερό, η οποία θέτει ως αδιαπραγμάτευτο στόχο την καλή οικολογική ποιότητα όλων των υδάτινων σωμάτων και την αντιστροφή φαινομένων ρύπανσης, προτάσσοντας τη διαχείριση στο επίπεδο της λεκάνης απορροής.
Η Οδηγία Πλαίσιο για το νερό 2000/60,αν και έχει ενσωματωθεί στην Ελληνική νομοθεσία από το 2003,δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστή. Το 2009 αποτελεί σημαντική προθεσμία και θα πρέπει να συνταχθούν και να δημοσιοποιηθούν μετά από δημόσιες διαβουλεύσεις τα ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης για κάθε λεκάνη απορροής ποταμού.
Θα πρέπει να καταδεικνύεται με ποιο τρόπο θα αντιμετωπισθούν τα σοβαρά προβλήματα που έχουν προκύψει σε Ευρωπαϊκό επίπεδο εξαιτίας της υποβάθμισης της ποιότητας του νερού και των πιέσεων που υφίστανται τα αποθέματά του σε όλη την Ευρώπη εξαιτίας της αύξησης του νερού καλής ποιότητας.
Ο βασικός στόχος της οδηγίας Πλαίσιο είναι μια επίτευξη μέχρι το 2015 καλής κατάστασης για τα επιφανειακά (ποτάμια, λίμνες, μεταβατικά και παράκτια)και τα υπόγεια νερά, η βιωσιμότητα των υδάτινων πόρων και η εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων νερού για τις διάφορες παραγωγικές χρήσεις αλλά και για τα οικοσυστήματα.
Η δημιουργία της Ειδικής Γραμματείας για τα νερά στο ΥΠΕΚΑ καταδεικνύει την ισχυρή βούληση για την επιτάχυνση των διαδικασιών, αλλά και την ορθή στοχοθέτηση, ώστε να πετύχουμε:
Aποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης, προστασία και βελτίωση της κατάστασης των υδάτινων οικοσυστημάτων.
Προώθηση βιώσιμης χρήσης του νερού μέσω μακροπρόθεσμης προστασίας των διαθέσιμων υδατικών πόρων
Διασφάλιση της προοδευτικής μείωσης της ρύπανσης των υπογείων υδάτων και αποτροπή της περαιτέρω μόλυνσής τους.
Εξασφάλιση επαρκούς παροχής επιφανειακού και υπόγειου νερού καλής ποιότητας που απαιτείται για τη βιώσιμη, ισόρροπη και δίκαιη χρήση ύδατος.
Προστασία χωρικών και θαλάσσιων υδάτων
Η οδηγία Πλαίσιο για το Νερό προϋποθέτει για την επίτευξη της καλής κατάστασης των υδάτων την «ολοκληρωμένη διαχείριση»κάθε λεκάνης απορροής ποταμού (της περιοχής μεταξύ της πηγής και των εκβολών ενός ποταμού). Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η πραγματοποίηση διαχειριστικών σχεδίων που λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα των αναλύσεων και τις μελέτες της περιοχής.
Στο πλαίσιο αυτό θα εξετασθούν κίνητρα για την ορθολογική χρήση του νερού αλλά και κυρώσεις για την αποφυγή της ρύπανσης ανάλογα με το μέγεθος της ρύπανσης, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται:
- Η Καλή οικολογική κατάσταση των υδάτινων σωμάτων ,πέρα από τα φυσικοχημικά η υδρομορφολογικά χαρακτηριστικά
- Ανάπτυξη προγραμμάτων παρακολούθησης των νερών (monitoring) με βάση φυσικοχημικούς αλλά και οικολογικούς δείκτες.
- Η Διασυνοριακή συνεργασία χωρών μέσω της δημιουργίας σχεδίων διαχείρισης κοινών λεκανών απορροής ,έτσι ώστε η διαχείριση να είναι περισσότερο αποτελεσματική και όχι αποσπασματική, δεδομένου ότι τα υδατικά συστήματα δεν σταματούν στα διοικητικά σύνορα.
Πολιτική τιμολόγησης που να ωθεί τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν τους υδατικούς πόρους με αποτελεσματικό τρόπο και να συμβάλλει στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών που συνδέονται με τη χρήση των υδάτων, συμπεριλαμβανομένου του κόστους φυσικού πόρου και του περιβαλλοντικού κόστους.
Συμμετοχικές διαδικασίες όπως η ευαισθητοποίηση του κοινού, η ενημέρωση για την εφαρμογή της Οδηγίας, η διαβούλευση με όλους τους εδιαφερομένους και η ενεργός συμμετοχή των τοπικών φορέων, των ΜΚΟ και του κοινού γενικότερα, στη λήψη των αποφάσεων.
Αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων και ενδυνάμωση της περιφέρειας.
Ολοκλήρωση συγκεκριμένων δράσεων σε συγκεκριμένες προθεσμίες.
Παράλληλα πολύτιμα φυσικά οικοσυστήματα εξαφανίζονται από την βιομηχανική ρύπανση, συχνά τοξική, αλλά και από κακές γεωργικές πρακτικές (φυτοφάρμακα, λιπάσματα) και από ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις.
Ωστόσο το λεγόμενο δικαίωμα στο νερό καθιερώνει πλέον ένα ισχυρό νομικό δικαίωμα που προσφέρει ένα αναγνωρισμένο νομικό εργαλείο για την διεκδίκησή του.
Το πρόβλημα του νερού δεν είναι ένα ισοζύγιο «ζήτησης και προσφοράς», το οποίο λύνεται με νέα έργα !
Δεν αντιμετωπίζουμε μία χρόνια «ανεπάρκεια» νερού, ούτε αφήνουμε τα ποτάμια να «χάνονται στη θάλασσα». Το νερό είναι ένας ανανεώσιμος πόρος και υπάρχει αρκετό για όλους μας. Το πρόβλημα είναι ότι θέλουμε όλο και περισσότερο και εκεί απαιτείται μια στροφή στις καταναλωτικές μας συνήθειες και πρακτικές. Τα προβλήματα του νερού είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την κοινωνία μας, τις καταναλωτικές συνήθειες και πρότυπά μας και εν τέλει τις επιλογές μας για τον κόσμο τον οποίο θέλουμε να φτιάξουμε.
Η νέα κουλτούρα για το νερό, την οποία προωθούμε, δίνει έμφαση στις τοπικές λύσεις και στην εξοικονόμηση. Δίνει έμφαση στη συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις και σε νέα μοντέλα διαχείρισης. Δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα του νερού απομονωμένα ως ένα τεχνικό θέμα, αλλά σε συνδυασμό με ευρύτερες αναπτυξιακές επιλογές και τις οικονομικές, περιφερειακές, χωροταξικές και κοινωνικές πολιτικές, οι οποίες τις καθορίζουν.
Από το 2000, η Ελλάδα μαζί με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλείται να εφαρμόσει την Ευρωπαϊκή Οδηγία για το νερό, η οποία θέτει ως αδιαπραγμάτευτο στόχο την καλή οικολογική ποιότητα όλων των υδάτινων σωμάτων και την αντιστροφή φαινομένων ρύπανσης, προτάσσοντας τη διαχείριση στο επίπεδο της λεκάνης απορροής.
Η Οδηγία Πλαίσιο για το νερό 2000/60,αν και έχει ενσωματωθεί στην Ελληνική νομοθεσία από το 2003,δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστή. Το 2009 αποτελεί σημαντική προθεσμία και θα πρέπει να συνταχθούν και να δημοσιοποιηθούν μετά από δημόσιες διαβουλεύσεις τα ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης για κάθε λεκάνη απορροής ποταμού.
Θα πρέπει να καταδεικνύεται με ποιο τρόπο θα αντιμετωπισθούν τα σοβαρά προβλήματα που έχουν προκύψει σε Ευρωπαϊκό επίπεδο εξαιτίας της υποβάθμισης της ποιότητας του νερού και των πιέσεων που υφίστανται τα αποθέματά του σε όλη την Ευρώπη εξαιτίας της αύξησης του νερού καλής ποιότητας.
Ο βασικός στόχος της οδηγίας Πλαίσιο είναι μια επίτευξη μέχρι το 2015 καλής κατάστασης για τα επιφανειακά (ποτάμια, λίμνες, μεταβατικά και παράκτια)και τα υπόγεια νερά, η βιωσιμότητα των υδάτινων πόρων και η εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων νερού για τις διάφορες παραγωγικές χρήσεις αλλά και για τα οικοσυστήματα.
Η δημιουργία της Ειδικής Γραμματείας για τα νερά στο ΥΠΕΚΑ καταδεικνύει την ισχυρή βούληση για την επιτάχυνση των διαδικασιών, αλλά και την ορθή στοχοθέτηση, ώστε να πετύχουμε:
Aποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης, προστασία και βελτίωση της κατάστασης των υδάτινων οικοσυστημάτων.
Προώθηση βιώσιμης χρήσης του νερού μέσω μακροπρόθεσμης προστασίας των διαθέσιμων υδατικών πόρων
Διασφάλιση της προοδευτικής μείωσης της ρύπανσης των υπογείων υδάτων και αποτροπή της περαιτέρω μόλυνσής τους.
Εξασφάλιση επαρκούς παροχής επιφανειακού και υπόγειου νερού καλής ποιότητας που απαιτείται για τη βιώσιμη, ισόρροπη και δίκαιη χρήση ύδατος.
Προστασία χωρικών και θαλάσσιων υδάτων
Η οδηγία Πλαίσιο για το Νερό προϋποθέτει για την επίτευξη της καλής κατάστασης των υδάτων την «ολοκληρωμένη διαχείριση»κάθε λεκάνης απορροής ποταμού (της περιοχής μεταξύ της πηγής και των εκβολών ενός ποταμού). Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η πραγματοποίηση διαχειριστικών σχεδίων που λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα των αναλύσεων και τις μελέτες της περιοχής.
Στο πλαίσιο αυτό θα εξετασθούν κίνητρα για την ορθολογική χρήση του νερού αλλά και κυρώσεις για την αποφυγή της ρύπανσης ανάλογα με το μέγεθος της ρύπανσης, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται:
- Η Καλή οικολογική κατάσταση των υδάτινων σωμάτων ,πέρα από τα φυσικοχημικά η υδρομορφολογικά χαρακτηριστικά
- Ανάπτυξη προγραμμάτων παρακολούθησης των νερών (monitoring) με βάση φυσικοχημικούς αλλά και οικολογικούς δείκτες.
- Η Διασυνοριακή συνεργασία χωρών μέσω της δημιουργίας σχεδίων διαχείρισης κοινών λεκανών απορροής ,έτσι ώστε η διαχείριση να είναι περισσότερο αποτελεσματική και όχι αποσπασματική, δεδομένου ότι τα υδατικά συστήματα δεν σταματούν στα διοικητικά σύνορα.
Πολιτική τιμολόγησης που να ωθεί τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν τους υδατικούς πόρους με αποτελεσματικό τρόπο και να συμβάλλει στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών που συνδέονται με τη χρήση των υδάτων, συμπεριλαμβανομένου του κόστους φυσικού πόρου και του περιβαλλοντικού κόστους.
Συμμετοχικές διαδικασίες όπως η ευαισθητοποίηση του κοινού, η ενημέρωση για την εφαρμογή της Οδηγίας, η διαβούλευση με όλους τους εδιαφερομένους και η ενεργός συμμετοχή των τοπικών φορέων, των ΜΚΟ και του κοινού γενικότερα, στη λήψη των αποφάσεων.
Αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων και ενδυνάμωση της περιφέρειας.
Ολοκλήρωση συγκεκριμένων δράσεων σε συγκεκριμένες προθεσμίες.
